gdy chodzi o
-
pomarańcz16.06.200616.06.2006Szanowni Państwo,
ponownie piszę do Państwa z prośbą o pomoc w rozstrzygnięciu nurtującej mnie kwestii językowej. Tym razem chodzi o nazwnictwo kolorów. Większość z nich można nazwać dwojako: biały – biel, żółty – żółć itp. Czy w ten sam sposób można nazwać kolor pomarańczowy? Ostatnio napisałem zdanie: „Ciemny brąz ścian zestawiono z pomarańczem tapicerowanych mebli”. Czy nie można bronić owego pomarańczu, kierując się zasadą analogii?
Z poważaniem,
Dominik Szulowski -
powtarzanie wyrazów5.04.20025.04.2002Kiedy byłem w szkole, moja polonistka zawsze poprawiała mi na czerwono zdanie: „Moim ulubionym okresem jest okres romantyzmu”. Oczywiście chodziło o powtórzenie słowa okres. Wtedy mnie to bulwersowało, dziś zgadzam się z oceną polonistki. Niemniej w wielu przypadkach powtórzenie tego samego wyrazu jakoś mnie nie razi.
Pomijam tu oczywiście przypadki, kiedy chodzi o świadomy zamysł stylistyczny; pomijam wszelkie dilogie, anafory itp. Chodzi mi o zwykły tekst i o takie sytuacje, gdy trudno ocenić, czy powtórzenie już jest nadużyciem, czy jeszcze nie. W niniejszym pytaniu powtarzają się powtórzenie, przypadki, chodzi o, a także polonistka, którą mogłem zastąpić nauczycielką, ale nie zrobiłem tego, ponieważ wydaje mi się, że nie trzeba. Ale może trzeba?
Albo takie zdanie: „Przydawka stojąca przed rzeczownikiem opisuje go, stojąca po nim – klasyfikuje”. Czy jest istotne, by silić się na wyszukiwanie synonimu i zamiast drugiego stojąca pisać następująca? Albo w ogóle pominąć imiesłów? (Wystarczyłoby samo po nim).
Kiedy piszę sobie sam, niespecjalnie się tym przejmuję. Problem zaczyna się wtedy, kiedy dziecko prosi, by mu sprawdzić wypracowanie. Sprawdzam, nie razi mnie, a potem nauczycielka uznaje to i owo za błąd, w moim przekonaniu nieraz na wyrost.
Nie oczekuję w tej kwestii surowych uregulowań. Wierzę w to, że użytkownik języka ma tu stosunkowo dużą swobodę. Niemniej nie chciałbym za bardzo zabrnąć w liberalizm, bo może się okazać, że jednak…
Liczę (jak zawsze) na krótką odpowiedź, ale równocześnie wdzięczny byłbym za wskazanie, gdzie mógłbym znaleźć obszerniejsze omówienie tego zagadnienia.
Dziękuję.
-
akty prawne24.01.200724.01.2007W piśmie urzędowym (nie chodzi o tekst aktu prawnego) przywołującym artykuł danej ustawy posługujemy się którymś z następujących wariantów: ustawa z dnia 15.12.2000 r. o … lub ustawa o … z dnia 15.12.2000 r., lub Ustawa o … z dn. 15.12.2000 r., lub Ustawa z dn. 15.12.2000 r. o …? Czy w przywołanych przykładach słowo ustawa piszemy z małej czy z dużej litery? Czy datę uchwalenia aktu piszemy po słowie ustawa, czy na końcu, czyli po tytule ustawy?
-
Ivo3.02.20033.02.2003Jak odmieniać imię Ivo? Kolega w pracy nosi takie imię i powstała dyskusja wśród pracowników na temat jego odmiany. Mistrz ortografii Maciej Malinowski w jednym z artykułów twierdzi, że powinno się mówić np.: „Mówię o Ivonie N.”. Natomiast Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje: „Wywiad z Ivo N.”. W Państwa poradni można znaleźć tę pierwszą odmianę. Jak jest poprawnie?
PS: Sprawa jest poważna, ponieważ koledzy założyli się o, powiedzmy, dużą ilość piwa. -
Już czy jeszcze?27.02.201727.02.2017Szanowni Państwo,
czy prawidłowe jest powiedzenie Czuć że zbliża się wiosna. Ostatnio, jak szedłem z pracy o 17, już było jasno. Mam wątpliwości, czy może należałoby powiedzieć: o 17 jeszcze jest jasno. Zaznaczam że chodzi mi o wiosnę i o wydłużanie dnia.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
metoda, metodyka, metodologia27.10.200627.10.2006Jakie są różnicę między: metodologią, metodyką, metodą i kiedy którego wyrazu w odniesieniu do czego można użyć? Często w artykułach autorzy piszą o jakiejś metodologii (np. prowadzenia projektów), ale chyba raczej mają na myśli metodę, a może metodykę? Inny przykład, ktoś podaje że badanie (np. efektywności pomp) zostało przeprowadzone według takiej, a nie innej metodologii. Chyba znów chodzi raczej o metodę / metodykę?
-
niejasne słowa kolędy i Ewangelii27.02.201127.02.2011Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w jednej z kolęd są słowa „Oddajmy za złoto wiarę”. Na lekcjach religii uczą, że jeśli już coś za coś oddawać, to najlepiej życie za wiarę, a przehandlowanie wiary, do tego jeszcze za dobra materialne, to coś nie do pomyślenia.
Podobną konsternację wywołują słowa Ewangelii: „Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie”. Zawsze była mowa raczej o ubóstwie materialnym, a bogactwie duchowym. -
nowelizacja12.05.200812.05.2008Czy nowelizacja oznacza unowocześnienie? W internecie można czasem przeczytać o nowelizacjach stron. Mało tego, wśród kinomanów słowo to jest dość popularne i oznacza powieść napisaną na podstawie scenariusza filmowego, np. „Przeczytałem nowelizację tego filmu”. Takiego znaczenia słowa nowelizacja nie podaje chyba żaden słownik. Czy można spodziewać się, że już wkrótce będzie się powszechnie mówić o nowelizacjach filmów, tak jak o ekranizacjach powieści? Nie bardzo mi się to podoba…
-
Pędzi nie lotem, ale cwałem burza. Przecinek po zwrocie imiesłowowo-przymiotnikowym3.01.20163.01.2016Jaką interpunkcję zastosować w zdaniu: Pędzi nie lotem a cwałem burza?
Czy zwroty imiesłowowo-przymiotnikowe trzeba oddzielać przecinkami?
-
Przymiotniki złożone czy zestawienia?23.05.201623.05.2016Szanowna Redakcjo,
jak powinnam zapisać połączenia: nisko toksyczne czy niskotoksyczne skażenie, podobnie średnio toksyczne, nisko wykwalifikowany, niskopłatny pracownik, wysoko oprocentowany, nisko płatna praca?
Dziękuję i pozdrawiam
Kasia C. (czy Cz. byłoby błędem?)